Ungkapan Kuadratik
Ungkapan kuadratik (quadratic expressions) adalah ungkapan yang memenuhi ciri-ciri berikut:
- Mempunyai hanya satu pemboleh ubah.
- Mempunyai 2 sebagai kuasa tertinggi pemboleh-ubah.Contoh:3x2 + 2x + 3 adalah ungkapan kuadratik, di mana(i) pemboleh-ubahnya adalah x,(ii) kuasa tertinggi x ialah 2.
Berikut adalah juga ungkapan kuadratik:
- dengan dua sebutan, contohnya 2x2 + 4x, c = 0
- dengan satu sebutan, contohnya 5p2, b = c = 0
Ungkapan kuadratik boleh dibentuk dengan mendarab dua ungkapan linear, contohnya (x - 1) (2x + 3) = 2x2 + x - 3.
Ungkapan kuadratik boleh dibentuk untuk mewakili situasi dengan mewakilkan pembolehubah dalam masalah tersebut dengan simbol. Simbol biasanya adalah huruf, contohnya x. Dalam kes-kes tertentu, simbol yang digunakan adalah dinyatakan dalam permasalahan tersebut.
Contoh 1:
Nyatakan samada setiap yang berikut adalah ungkapan kuadratik dalam satu pemboleh-ubah. Beri alasan-alasan bagi jawapan.
- 5x2 - 2x + 1Jwb:
Ya. Ia mempunyai satu pemboleh ubah, x, dan kuasa tertinggi x ialah 2. - -3g2Jwb:
Ya. Ia mempunyai satu pemboleh ubah, g, dan kuasa tertinggi g ialah 2. - 3b - 4Jwb:
Tidak. Walaupun terdapat hanya satu pemboleh ubah, b, tetapi kuasa tertinggi b ialah 1. - a2 - b2Jwb:
Tidak. Ia mempunyai dua pemboleh ubah, a dan b. - p2 + 1Jwb:
Ya. Ia mempunyai satu pemboleh ubah, p, dan kuasa tertinggi p ialah 2. - x(x3 + x - 2)Jwb:
Tidak. Ia tidak boleh ditulis dalam bentuk ax2 + bx + c.
Contoh 2:
Darabkan ungkapan linear berikut.
- (2x - 3)(x + 1)
Jwb:
= 2x(x + 1) - 3(x + 1)
= 2x2 + 2x - 3x -3
= 2x2 - x - 3 - -y(y - 5)
Jwb:
= -y x y + (-y) x (-5)
= -y2 + 5y
Contoh 3:
Tulis ungkapan bagi luas segi empat tepat yang ditunjukkan dalam gambar rajah.
Jwb:
Luas = Panjang x Lebar
= (x + 1)(x + 3)
= x(x + 3) + 1(x + 3)
= x2 + 3x + x + 3
= x2 + 4x + 3
PEMFAKTORAN UNGKAPAN KUADRATIK
Pemfaktoran ungkapan kuadratik (factorisation of quadratic expressions) ialah suatu proses mencari dua ungkapan linear (linear expressions) yang hasil darabnya sama dengan ungkapan kuadratik tersebut.
Contohnya;
x2 + x – 2 = (x – 1)(x + 2)
Ungkapan kuadratik berbentuk ax2 + bx dan ax2 + c boleh difaktorkan dengan mengenal pasti faktor sepunyanya (common factors).
Contoh 1
Faktorkan setiap yang berikut.
- 6 – 15m2
Jwb: 3(2 – 5m2) ; 3 ialah faktor sepunya bagi 6 dan 15m2. - 10k2 – 15k
Jwb: 5k(2k – 3) ; 5k ialah faktor sepunya bagi 10k2 dan 15k.
Ungkapan kuadratik px2 – q dengan p dan q sebagai kuasa dua sempurna (perfect squares) boleh ditulis semula sebagai (ax) 2 – b2 dengan a2 = p dan b2= q.
Seterusnya (ax) 2 – b2 difaktorkan dengan menggunakan identiti.
a2 – b2 = (a – b)(a + b)
Contoh 2
Faktorkan setiap yang berikut.
- x2 – 16Jwb:
= x2 – 42 ; 1 = 12 dan 16 = 42 adalah kuasa dua sempurna.
= (x – 4)(x + 4) - 9m2 – 25Jwb:
= (3m) 2 – 52 ; 9 dan 25 adalah kuasa dua sempurna.
= (3m – 5)(3m + 5)
Pemfaktoran ungkapan kuadratik yang berbentuk x2 + bx + c memberi (x + p)(x +q), manakala ungkapan kuadratik ax2 + bx + c boleh difaktorkan kepada bentuk (mx + p)(nx + q).
Contoh 3
Faktorkan x2 – 8x + 15.
Jwb:
Dengan menggunakan kaedah cuba jaya (pemerinyuan)
= (x – 5)(x – 3)
Dimana x2 – 3x – 5x + 15 = x2 – 8x + 15
Contoh 4
Faktorkan 5x2 – 12x – 9
Jwb:
Dengan menggunakan kaedah cuba jaya
= (5x + 3)(x – 3)
Dimana 5x2 – 15x + 3x – 9 = 5x2 – 12x – 9
Contoh 5
Faktorkan 4x2 – 32x + 64
Jwb:
Keluarkan faktor sepunya, iaitu 4
= 4(x2 – 8x + 16)
Kemudian faktorkan ungkapan (x2 – 8x + 16)
= 4(x – 4)(x – 4)
= 4(x – 4) 2
salam.. boleh trgkan lg x, cm ne jln kira contoh 5 tu?
ReplyDeleteterbaiklah
ReplyDeleteterbaiklah
ReplyDelete12m2+4m camana buat?
ReplyDelete12m2+4m camana buat?
ReplyDelete4m(3m+1)
DeleteBtul x?
Terbaik
ReplyDelete